รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นําการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในเขตภาคตะวันตก

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก สร้างรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก และประเมินคุณภาพของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก โดยมีขั้นตอนในการวิจัย 4 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์และสรุปข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงทฤษฎี นำมาสังเคราะห์เป็นกรอบแนวคิดในการวิจัย ขั้นตอนที่ 2 การวิเคราะห์องค์ประกอบของภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 310 คน จากวิธีการ
สุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามความคิดเห็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่าที่มี
ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.976 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ และยืนยันองค์ประกอบโดยใช้เทคนิคชาติพรรณวรรณนา จากการสัมภาษณ์และสอบถามความคิดเห็นของผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้าง และแบบสอบถามความคิดเห็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า ขั้นตอนที่ 3 การสร้างรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก โดยสอบถามความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบและวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 16 คน ขั้นตอนที่ 4 การประเมินคุณภาพของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก และตรวจสอบคู่มือการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก ด้วยเทคนิคการสนทนากลุ่ม โดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 11 คน ในด้านความเหมาะสม สอดคล้อง และความเป็นไปได้ของการนำไปใช้ประโยชน์
ผลการวิจัย พบว่า
1. องค์ประกอบของภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา ขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก มี 5 องค์ประกอบหลัก 28 องค์ประกอบย่อย และ 67 ตัวชี้วัด
2. รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ ทักษะภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 การบริหารการเปลี่ยนแปลง มนุษยสัมพันธ์ สมรรถนะผู้นำ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้นำมุ่งอนาคต และวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก ประกอบด้วย การอบรมเชิงปฏิบัติการ การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง การสัมมนา การอภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การศึกษากรณีศึกษา และการศึกษาดูงาน
3. การประเมินคุณภาพของรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก พบว่า มีความเหมาะสม และมีความเป็นไปได้ทุกองค์ประกอบ และคู่มือการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก พบว่า มีความสอดคล้องกับรูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ในเขตภาคตะวันตก ในทุกองค์ประกอบ

ABSTRACT

The objectives of this research were to study the components of the 21st century transformational leadership development of the administrators in the basic education schools in the western region of Thailand, to create a model of the 21st century transformational leadership development of the administrators in the subject area and to evaluate it. The research was conducted through 4-step procedure: step 1, to review the related literatures, analyze and sum up the information through theoretical analysis for research concept framework; step 2, to analyze the 21st century transformational leadership development of the administrators in the basic education schools in the western region of Thailand. The sample was 310 administrators selected by multi-stage sampling and treated by a rating scale questionnaire with reliability of 0.976. The data were analyzed in terms of exploratory factor analysis (EFA) and confirmed by Ethnographic Futures Research technique (EFR) through interviewing 15 experts; step 3, to create a model of the 21st century transformational leadership development of the administrators in the basic education schools in the western region by interviewing 16 experts; step 4, to evaluate the quality of the model and check out the handbook through the focus group discussion by 11 experts in terms of appropriateness, congruence and practicality.
The findings:
1. The 5 major components, 28 minor components and 67 indicators of transformational leadership of the administrators in the subject area were found.
2. The model of the 21st century transformational leadership development of the administrators in the subject area comprised 5 major components: 21st century leadership skills, change management, human relation, leadership competency and, desirable characteristics of futuristic leaders. The method to develop the 21st century transformational leadership of the administrators comprised workshop, independent study, seminars, discussion, case study, and study tour.
3. The evaluation of the model, it was found that all of the components were appropriate and practical, and the handbook was found congruent with the model in all components as well.